Đời Quân Ngũ - Phần 1

Thời còn phục vụ trong quân ngũ, chúng tôi được về sống thử với nhân dân ở miệt Củ Chi, nơi đất thép thành đồng. Cả trung đội được dẫn về nhà một bác nông dân để ba cùng: cùng ăn, cùng làm, cùng ngủ. Một điều lạ là cả làng không có một bóng nam thanh nữ tú nào. Tất cả họ đều mưu sinh nơi thành đô, chỉ còn ông già bà lão và trẻ con ở lại với ruộng vườn. Đột ngột, chỉ huy truyền lệnh đào hầm cá nhân. Tiếng cuốc xẻng lịch kịch, mặt mày ai cũng xanh tái vì mệt và đói. Bỗng thấy chủ nhà vác rựa ra gặp chỉ huy: " Tụi bay mà đào nát vườn khoai mì của tao thì tao chém chết". Cả bọn mừng húm vì không phải trốn núp những kẻ thù vô hình nữa. 4h sáng hôm sau, đang lơ mơ ngủ nghe mọi người thông báo hai con bò kéo xe bị gãy chân vì xe bò sa vào hầm cá nhân của quân ta. (còn tiếp)

Đời Quân Ngũ - Phần 2

Nhân có người bạn đồng đội vừa hy sinh, cảm xúc quá khứ lại ùa về, rãnh rỗi sinh nông nổi nên tôi viết tiếp phần hai chuyện thời quân ngũ để ôn lại kỉ niệm cùng đồng đội.

Tiểu đoàn chúng  tôi tập trận ở xã Phú Mỹ, Củ Chi. Hai đại đội tham gia lần này là đại đội “đặc nhiệm” và đại đội “ quả đấm thép”. Các bạn bên đội “đặc nhiệm” thì được huấn luyện với đặc công thứ thiệt, còn chúng tôi chỉ qua một khóa huấn luyện quân sự ngắn trong vòng chín tháng.

Tối hôm trước, cả đại đội không ngủ được vì cấp trên phổ biến lệnh chống biệt kích xâm nhập. Theo qui ước, võng của ai bị “biệt kích của địch“ cột một sợi chỉ đỏ là xem như đã hy sinh. Các bạn bên đội “đặc nhiệm” thì nghe đồn có tài xuất quỷ nhập thần nên chập choạng tối, khi chúng tôi khi di chuyển đều phải nhìn xung quanh rất cẩn thận, thậm chí còn lấy cây tre chọt vào các bụi tre, đụn rơm, đụn cỏ bên đường để phát hiện biệt kích hóa trang. Nhiều lúc trút bầu tâm sự bên đường làng dưới ánh trăng vàng vằng vặc, tôi cầu mong đó không phải là nơi  các bạn bên đôi “đặc nhiệm” chọn chổ để  ẩn nấp điều nghiên trại của đại đội nơi tôi đóng quân. Cuối cùng thì chúng tôi cũng phát hiện được hai “đồng chí” trinh sát nằm trên cành cây ở khu vực đóng quân và sau một đêm thao thức, báo cáo nhanh buổi sáng cho biết không có võng nào bị cột chỉ đỏ. Hú hồn!

4h30 sáng sớm, trời còn mờ sương , chúng tôi được lệnh di chuyển quân đến địa điểm tọa độ X vào giờ G theo đúng hiệp đồng tác chiến. Cả đại đội mang vác lỉnh kỉnh vũ khí và quân dụng cá nhân nối đuôi nhau thành một hàng dài đi trong im lặng trên con đường làng. Xung quanh chúng tôi toàn là đồng ruộng, vài con bò đang kéo xe trên đường và vài con trâu đang gặm cỏ trong yên bình. Loài trâu là loài vật vốn dĩ yêu chuộng hòa bình, từ xa xa, khi thấy chúng tôi với quân trang quân dụng, chúng bắt đầu nghênh sừng ọ ẹ lên mấy tiếng để chào đón. Tôi có linh cảm sẽ có việc chẳng lành vì biết là loài trâu rất ghét binh sĩ bất kể bạn ở trong đội quân mang danh “chính nghĩa” hay “phi nhơn”. Tôi cũng không biết chúng dùng cách gì, cơ quan bộ phận nào để có thể phân biệt được giữa binh lính và dân thường từ xa, do mắt tinh? hay mũi chúng thính có thể đánh hơi thấy mùi mồ hôi trong bộ quân phục? Hay do tiếng giày trận của đoàn người nện thình thịch vào đất?

Khi cả đại đội đã đi được nữa quãng đường dự tính, bỗng một con nghé con chột dạ thấy người đông bỏ chạy, một con trâu mộng mà tôi đoán chắc là mẹ của nó giật đứt néo nhằm thẳng cả đoàn người lao tới. Nó vừa thở hồng hộc vừa giương cặp mắt đỏ lòm, sòng sọc vằn vện nhiều đường gân máu nhìn chăm chú chúng tôi tìm xem đứa nào đã làm cho quí tử của nó hoảng loạn. Cả đại đội không ai bảo ai lập tức thay đổi đội hình sang chiến thuật “tháo chạy tán loạn”. Khổ nổi, xung quanh toàn là đồng trống thì biết chạy đi đâu ? Chúng tôi cùng với AK báng gấp, lựu đạn, ba lô quân dụng với đầy đủ tư trang đành “ té “ theo đường ruộng.

Hôm qua, cũng ở đám ruộng này, tiểu đội trưởng Quang "Đen", nhà cũng ở Củ Chi đã trổ tài dùng một sợi nhợ, một lưỡi câu bầu nhỏ, ít trứng kiến và một cái rổ cứ thế giật và hứng liên tục các em cá rô bí. Sau đó là gần hai kí món cá rô bí chiên dòn cùng với nước mắt quê hương nơi thành đồng đất thép và vài cái bánh tráng nướng cũng đủ tạo thành một bữa nhậu xa xỉ khó quên của đời quân ngũ.

Cũng theo qui định được truyền ra, khi có nhu cầu “ấy”, chúng tôi chỉ được đi vào một khu đất trống qui định sẵn, mỗi người mang theo xẻng cá nhân, đào một cái lỗ. Sau khi “ấy” xong thì lấp đất lại và huýt sáo đi về khu vực dựng trại. Tuy nhiên, nhóm khỉ gió chúng tôi lại sợ rủi ro đạp chân vào các hố lấp vội của đồng đội và tôi cũng nhớ mang máng câu “ Đối với đồng đội, phải cảnh giác”, nhất quyết không sập bẫy của quân ta nên chúng tôi thực hiện một kế hoạch khác. Cả nhóm bạn thân nhất leo lên các cây điều ở khu đất kế bên và cứ thế khinh công di chuyển từ cành cây này qua cành cây khác đến địa điểm mục tiêu đã chọn rồi “thả bom” thỏa thích.

Tôi không cần ngoái lại cũng biết con trâu đang rất gần vì tiếng chân của nó nghe thình thịch hòa nhịp với tiếng đập trong lồng ngực của mình. May mắn thay giữa cánh đồng xuất hiện một cái chòi chăn vịt, cả đám tranh nhau chui vào. Vừa chui lọt qua liếp tranh nơi cửa, tôi lập tức có ngay cảm giác như một chú cá mòi được đóng hộp. Tấn "Gai", người đồng đội có sở thích nghiên cứu sự chuyển động của các con số, ghi trong quyển tự bạch của các cô học sinh trường Trương Vương (chuyện này sẽ kể thêm trong phần khác) tì hai tay nơi thành cửa, cong chân đạp thẳng thừng vào các “đồng chí” chậm chân kém may mắn kèm theo những tràng khẩu lệnh thất thanh “ Mày chạy đi chổ khác để cho nó rượt mày đi, chui vô đây nó húc chết cả đám sao ?”. Thật tình, khi đứng chung chòi vịt với các đồng đội, tôi lập tức thấy cảm thấy an toàn và thanh thản và thật thấm thía câu “Đoàn kết đoàn kết đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công.” Cũng không rõ số phận các bạn còn lại như thể nào? Giả là các bạn áp dụng bài học đứng im, nín thở hóa trang thành bù nhìn đuổi chim giữa ruộng, hay hóa thành con cua, con dế trốn trong các lỗ ở bờ đê, hoặc tiếp tục ôm súng, lựu đạn, ba lô chạy thục mạng như vẫn thường chạy mỗi buổi sáng vòng quanh sân vận động Hoa Lư trong các đợt luyện tập sức bền. Sau khoảng mười lăm phút, thấy êm, chúng tôi lục tục kéo ra khỏi chòi vịt như một đoàn quân thất trận. Kiểm lại thì có hơn hai chục mạng trong cái chòi diện tích khoảng hơn bốn mét vuông trong khi bình thường tôi đoán chỉ đủ cho ba hoặc bốn người chăn vịt.

Tiếng bộ đàm khọt khẹt vang lên các trao đổi ngắn giữa các đơn vị mà tôi nghe loáng thoáng “Phi Hổ làm khổ Phi Hùng…. Phi Hùng làm khùng Phi Hổ…nghe rõ.... trả lời.” báo hiệu cho biết đợt tập trận vẫn kết thúc tốt đẹp với kết quả xuất sắc như thường lệ. Tuy nhiên, tôi biết chỉ khi cận kề hiểm nguy, chúng ta mới biết cách xử trí tình huống thật sự như thế nào. Dẫu sao qua đợt đó, tình đồng đội của khóa chúng tôi thêm keo sơn mặc dù tập thể hơn một trăm cá nhân từ khắp nơi của hai mươi bốn quận huyện khác nhau trong toàn thành phố, mỗi người mỗi cá tính. Đời quân ngũ thật gian khổ nhưng cũng thật vui. 

28/02/2013

Ốc Đào - Ăn Để Sống Hay Sống Để Ăn

Ốc Đào Địa chỉ: 212B Nguyễn Trãi, P. Nguyễn Cư Trinh, Quận 1 Địa chỉ khác: 18 Kênh Nhiêu Lộc, P2, Quận Phú Nhuận 132 Nguyễn Thái Học, P. Phạm Ngũ Lão, Q1
           Nghe giang hồ đồn đại đã lâu, đến tận chủ nhật vừa rồi tôi mới có cơ hội để đến thưởng thức ốc tại quán Ốc Đào.
           Tôi đã từng lê la cùng các bạn học đi rất nhiều quán ốc như Ốc sinh viên Thanh Đa (gần Cafe Sông Trăng), Phúc Ốc (ngã tư Lý Chính Thắng / NKKN nay đã dời sang CMT8 / Phạm Ngũ Lão), Ốc 26 bờ kè Hoàng Sa, Ốc Nguyễn Trường Tộ quận 4, Ốc Sinh Viên Phan Văn Hân Bình Thạnh, thậm chí còn lên tới Ốc cầu Ông Bố Bình Dương… Tôi có ghiên Ốc không? Chỉ một phần vì tôi là Nam, nhưng phần khác là do nó hợp túi tiền và rất vui khi ăn cùng với bạn bè hoặc người thân.
           Một lần tôi thấy một comment lạ như thế này từ một người bạn nữ trong Facebook của mình: “ Chắc con gái mình biến ăn không chịu bú sữa, chắc mình phải mua vài đĩa Ốc Đào về xay thành sinh tố cho nó uống luôn quá!”, thế là tôi quyết tâm phải đi thưởng thức xem Ốc Đào ngon như thế nào.

Sự thành công của Ốc Đào.
            Chắc đã nhiều người khen, tôi thì chỉ tập trung vào những yếu tố mà tôi cho là nó đã làm nên sự thành công của Ốc Đào, và biết đâu, bạn có thể áp dụng cho việc kinh doanh quán Ốc của riêng mình?
            Tiêu chuẩn đầu tiên chắc chắn là nguyên vật liệu, theo tôi biết Cô Đào chính tay lựa gia vị như ớt, dấm và bỏ thời gian kiểm tra độ tươi xanh của rau thơm ăn kèm, Ốc thì đặt mua nguyên cả xe vừa tươi ngon vừa có giá rè. Đầu vào như vậy là ổn. “Nguyên liệu ngon sẽ cho món ăn ngon”.
            Thứ hai là cách chế biến, theo tôi thì không khó để học theo vì chỉ cần một cái bếp ga gia đình và bạn đừng canh món nước sốt bị quá lữa, luộc quá lâu làm ốc bị chai, hoặc nướng cháy vỏ làm khét ốc là được.
            Thứ ba là địa điểm, tôi thích 212B Nguyễn Trãi hơn vì tuy hơi ngoằn ngoèo qua các con hẻm nhưng vào trong lại có chổ để xe thuận tiên, sân chung cư rộng rãi mát mẻ với các tấm bạt to và quạt công nghiệp, xung quanh lại có nhiều lùm cây lụp xụp trông có vẻ rất dân dã và gần gũi, làm người ăn có cảm giác thoát được cái ngột ngạt của xứ Sài Thành trong giây lát. Ngoài ra, sự thành công cũng một phần nhờ rất nhiều "Chân dài" đến ăn bất kể giờ giấc, và chắc nhiều anh cũng giống thằng tôi đến ăn để ngắm các cô hơn là để mút chú ốc len bướng bỉnh nhiều khi xoay cả hai đầu vẫn không cách nào cho thịt của chú vào bao tử được. Tôi nghỉ nếu Ốc Đào cộng luôn tiền gửi xe vào hóa đơn thanh toán thì hay hơn, bực nhất là phải tìm vài ngàn để trả tiền gửi xe. Ngoài ra, nếu dưới mỗi cái bàn có một cái sọt nhỏ đổ vỏ Ốc thì hay.

 Thứ tư là nước chấm, về khoản này thì các quán Ốc có bí quyết riêng chủ yếu là do liều lượng của gia vị. Tôi đã thấy phong trào mới là món nước chấm màu xanh, dùng máy xay sinh tố nghiền muối hột, chanh, wasabi cùng với nhau, tạo ra một món nước chấm có thề dùng với tất cả loại hải sản hoặc ốc.
          Thứ năm là các nêm nếm, riêng khoản này thì so với tôi Ốc Đào nêm hơi mặn, tôi không thích ăn mặn vì nó làm mất hết vị giác của mình (và còn hại đến cả tim mạch). Tuy nhiên phải nói là nó rất hấp dẫn, ví dụ như món ốc ngựa xào bơ cay, bạn có thể mua một hộp bơ thực vật Tường An, một ít nước mắm ngon Chinsu bỏ thêm tí đường, bằm tí ớt và bỏ ốc ngựa mua ở METRO vào xào nhưng không cách nào nó ra mùi như ở các quán ốc được. Cũng tương tự như tôi chưa bao giờ thấy bánh mì ốp la, trà đá hoặc mì gói làm ở nhà ngon hơn ở các căn tin trường, bến xe, hoặc các hàng quán cóc bên đường.
          Thứ sáu là vệ sinh, đi ăn về tôi cảm thấy bụng rất khỏe và nhẹ nhõm, như vậy đã có thêm một địa chỉ tin cậy để thưởng thức Ốc và rất cảm ơn lời đồn đại của Giang Hồ cùng với Facebook.
          Cuối cùng là giá, hai người chúng tôi ăn 4 đĩa Ốc, một ổ bánh mì mất hết khoảng 250K, giá cũng tạm được so với vật giá hiện nay. Tôi nhớ không lầm mỗi lần thanh toán lên đến vài triệu khi đi cùng nhóm bạn chỉ để thưởng thức các món Ốc dân dã ở các nơi khác.
          Khi nào thì bạn biết quán ốc đó ngon và thành công? Hay quán Ốc của chính bạn đã thành công? Vài người nói là để ý số lượng khách, nhìn vào bãi giữ xe nhưng tôi lại có cách đánh giá khác. Bạn hãy quan sát thực khách, khi họ mút các đầu ngón tay, dùng vỏ ốc để húp xì xụp nước luộc ốc, hay lấy bánh mì bẻ nhỏ quét hết phần còn lại của nước sốt trong đĩa Ốc thì bạn có thể nâng giá trong bảng thực đơn (MENU) được rồi đấy.
           Tóm lại là Ăn để sống hay sống để Ăn nhỉ?

Khoái Lạc Vương, 29 Aug 2011.

(Viết riêng cho Trang Web Thực Phẩm Tin Cậy, xin vui lòng ghi chú nguồn nếu bạn dùng bài này làm tư liệu hoặc đăng lại. Đa tạ)

Chuyện vui về dân văn phòng

Fax

Ai mà đi làm văn phòng, chắc chắn sẽ thường xuyên nghe cái chữ kinh khủng này từ sáng tới chiều: PHẮC!

Chữ "PHẮC" này là chữ FAX* /fæks/ mà dân mình đọc làm biếng uốn lưỡi, nên phát âm thành một động từ ớn óc khác: FUCK /fʌk/ hay là /fak/

Thành thử ra, đâu đâu cũng vậy, khắp cõi từ Bắc chí Nam ngày nào cũng rộn ràng vang lên những câu như vầy:

Người nhận Phắc

- Anh phắc lẹ lẹ giùm em cái đi

- Sao chờ hoài mà nó hông phắc ta

- Anh phắc lại đi, nãy giờ em chờ hoài mà sao nó hổng ra

- Ủa anh phắc rồi hả, sao em hông thấy gì ta

Người gởi Phắc

- Sáng giờ tui phắc bốn năm lần rồi, chị coi coi cái máy chị có nghẹt gì hông nha

- Đợi tui phắc hết đống này rồi đi ăn heng

- Phắc cho nó cái đi, gì đâu mà hối quá trời quá đất

- Em ngồi phắc giùm chị tám thằng này nha

- Anh đọc số đi, chút em phắc cho

Cái máy phắc

- Em để ngược đầu như vậy làm sao phắc

- Cắm điện vô rồi mới phắc được em ơi

- Đang phắc, không có nghe điện thoại được

- Sao bấm hoài mà nó hổng phắc ta

Dưới kho

- Mày kêu nó phắc nguyên đống hàng tồn nó qua đây

Ngoài đường

- Đứng nghe điện thoại: Mày phắc giùm tao cái đi, tao đang ngoài đường sao phắc được

Một đoạn đối thoại lụm được sáng nay trong văn phòng:

- Ủa sáng giờ anh phắc cho tui chưa vậy?
- Phắc rồi, ba bốn lần rồi chị ơi.
- Ủa phắc rồi mà sao tui chưa thấy gì hết? Anh phắc lại lần nữa được hông?
- Thôi để tui phắc lại lần nữa, chị đứng coi chừng coi nó có ra hông nha.
- Dạ, cám ơn anh.

Người nước ngoài đứng coi nhân viên văn phòng Việt Nam mình chạy đôn chạy đáo để phắc qua phắc lại chỉ có ớn óc, lắc đầu.

Bà con đi mần có ai có nghe câu nào có chữ phắc đó dzui dzui hông, comment đọc chơi cho dzui nà…

(Thư từ một người quen ở Mỹ) 

Update thêm vài câu khá vui của các bạn là dân VP chính hiệu:
- Phắc giùm em hard copy bài này đi anh !!!
- Hôm qua chờ anh lên phắc dùm cái mà không thấy, em đưa cho anh văn thư phắc luôn rồi.

"Xuân Hạ Thu Đông ... rồi lại Xuân"

Xin mạn phép hỏi các chuyên gia hoạch định kinh tế của VN tại sao hệ thống ngân hàng không đưa được lãi suất huy động xuống 1% và lãi suất cho vay là 4% để ngân hàng chia xẻ khó khăn với doanh nghiệp và người dân, và để tiền còn chảy vào đầu tư cho nền kinh tế. Tình hình này từ đây đến cuối năm chắc có nhiều doanh nghiệp tuyên bố vỡ nợ và nhiều đại gia đành ngậm ngùi từ chức, đổi vai từ cường hào thành ác bá. Đến lúc đó thì các ngân hàng cũng lên ruột và cũng chẳng có gì vinh hạnh với các số liệu lợi nhuận hàng năm. Mong làm con én báo hiệu mùa xuân đến chứ không phải là chú quạ đen xấu xí. Tự nhiên sáng nay nhiều chuyện. :)

Hiểu rõ hơn về DEHP

Hiểu rõ hơn về DEHP

Khoái Lạc Vương – 15 jun 2011

Phthalates DEHP

Phthalates là phụ gia làm dẻo được sử dụng rộng rãi để làm mềm PVC Tuy nhiên, một vài nghiên cứu cho thấy dưới  một số điều kiện giả thuyết được thõa mãn như là độ tuổi, tình trạng sức khỏe, PVC được làm mềm có thể giải phóng Phthalates với số lượng đáng kể có khả năng gây ra một số tác động đến sức khỏe con người nhất là tác động đến trẻ em, đặc biệt đối với trẻ em dưới 3 tuổi.

Một số nghiên cứu thử nghiệm cho thấy với một nồng độ nhất định, Phthalates có thể gây hại đến gan và hệ sinh sản, làm trẻ dậy thì sớm. Phthalates (Tha lê) bao gồm  DINP, DEHP, DBP, DIDP, DnHP, DNOP or BBP đã bị cấm sử dụng trong sản phẩm theo các qui định REACH của Châu Âu (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemical substances 1 Jun 2007), CPSIA (Consumer Product Safety Improvement Act of 2008) và CA Proportion 65 - California Proposition 65 (1986)  của Mỹ.

Hiện nay rộ lên tin các sản phẩm nước uống từ Taiwan, hoặc thạch Taro hoặc một số loại thạch dừa, nước uống khác ở Việt Nam có chứa chất DEHP vậy để hiểu rõ vấn đề này, chúng ta cần biết DEHP là chất gì và nồng độ của nó như thế nào thì gây hại đến sức khỏe con người?

DEHP là Bis(2-ethylhexyl)phthalate, thường được viết tắt DEHP, là một hợp chất hữu cơ với công thức C6H4 (C8H17COO) 2. Nó đôi khi được gọi là dioctyl phthalate và viết tắt là DOP. Nó là có thành phần của axit phthalic và các chuỗi phân nhánh 2-ethylhexanol. Là chất lỏng nhớt không màu hòa tan trong dầu, nhưng không tan trong nước. Nó có tính dẻo tốt. Được sản xuất trên quy mô lớn của nhiều công ty, nó đã có nhiều tên gọi và từ viết tắt, bao gồm BEHP và phthalate hexyl di-2-ethyl.

Do đặc tính phù hợp của nó và chi phí thấp, DEHP được sử dụng như chất làm dẻo trong sản xuất các sản phẩm bằng nhựa PVC. nhựa có thể chứa 1% đến 40% của DEHP. Nó cũng được dùng như là một chất lỏng thủy lực và như một chất điện môi trong tụ điện. DEHP cũng cho thấy sử dụng như một dung môi trong các loại đèn. Nó cũng hay được dùng trong công nghệ chế biến sơn, dùng chống nứt bề mặt, và hiện diện trong tất cả các loại bao bì bằng nhựa.

DEHP có thể được hấp thụ từ thức ăn và nước. Cấp cao hơn đã được tìm thấy trong sữa và pho mát. Nó cũng có thể ngấm vào một chất lỏng tiếp xúc với nhựa, nó chiết xuất nhanh hơn vào các dung môi không phân cực (ví dụ như các loại dầu và chất béo trong thực phẩm đóng gói trong nhựa PVC). Do đó FDA, cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm của Hoa Kỳ cho phép sử dụng DEHP có chứ trong các loại bao bì dùng đóng gói chỉ cho các loại thực phẩm chủ yếu là chứa nước. Trong đất, DEHP ô nhiễm di chuyển rất chậm vì độ hòa tan thấp trong nước. Do đó, thẩm thấu từ nhựa thải ở các bãi chôn lấp thường chậm.

Với đặc tính không tan trong nước, chỉ tan trong dầu nên nó tạo đục trong sản phẩm chứa nước, được dùng trong thực phẩm thay thế dầu cọ vì là hoá chất công nghiệp rẻ tiền hơn.

Ngoài DEHP, nhiều hoá chất khác có cấu trúc tương tự tạo thành nhóm, gọi là các “dẫn chất phthalates” như monobutyl phthalates (MBP), dibutyl phtalat (DBP), benzylbutyl phthalates (BZBP), monomethyl phtalat (MMP)… Trong ngành dược, một dẫn chất phthalates là diethylphthalates (DEP) có dùng làm thuốc nhưng chỉ dùng ngoài da trị bệnh ghẻ ngứa (trước đây nước ta rất phổ biến DEP nhưng nay không dùng nữa). Đặc biệt, DEP còn được dùng làm chất hoá dẻo (plasticizer) trong bao phim bao viên thuốc. Tuy nhiên, liều lượng của DEP có rất ít trong lớp phim bao (lớp phim này thông thường cũng được bao rất mỏng) và mỗi lần ta chỉ uống vài viên thuốc nên tác hại của DEP xem như không đáng kể. Các dẫn chất phthalates khác thường được dùng làm chất hoá dẻo cho các bao bì nhựa như chai, can, túi, bao, gói, đầu núm vú, bình sữa, trong đồ chơi trẻ con bằng chất dẻo, nhựa…

Nghiên cứu khoa học về tác hại

Trong quá trình sử dụng các sản phẩm nói trên, các dẫn chất phthalates bị thôi ra và theo đường tiêu hoá vào cơ thể con người. Trẻ con dùng bình sữa, bát nhựa, đồ chơi bằng nhựa có chứa hàm lượng cao các dẫn chất phthalates sẽ có nguy cơ bị nhiễm chất này. Tác hại của các dẫn chất phthalates là làm xáo trộn nội tiết. Bé gái bị nhiễm phthalates sẽ dậy thì sớm trước tuổi. Đã có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này và một số nghiên cứu được tiến hành trên chính Đài Loan. Gần đây nhất là nghiên cứu của Chou YY và cộng sự thực hiện tại khoa y, đại học quốc gia Chen Kung (Đài Loan) vào năm 2009. Nghiên cứu trên 30 bé gái dậy thì sớm, so với 33 bé gái bình thường, cho thấy trong nước tiểu bé gái dậy thì sớm chứa lượng monomethyl phthalates (MMP) cao hơn nhiều so với bé gái bình thường. Từ đây họ kết luận MMP có thể là một nguyên nhân môi trường gây dậy thì sớm ở bé gái Đài Loan (phthalates exposure in girls during early puberty, J Pediatr Endocrinol Metab. 2009; 22(1): 69-77)

Cảnh giác cả đồ chơi trẻ em, mỹ phẩm, bao bì nhựa, quần áo, giày dép…

Những chất từ bên ngoài môi trường được đưa vào cơ thể người, hoạt động như estrogen, gọi là xenoestrogen (có nghĩa chất tương tự, có tác dụng giống như estrogen bên ngoài đưa vào cơ thể). Ta cần biết estrogen chính là một loại hormon sinh dục nữ. Cơ thể bé gái chưa dậy thì nhưng do tiếp xúc với xenoestrogen thì xem như có một lượng estrogen trong cơ thể. Estrogen này sẽ kích hoạt vùng dưới đồi và tuyến yên ở não, tiết ra các hormon hướng dục (gonadotropins) đánh thức buồng trứng làm việc và làm xuất hiện sớm những hiện tượng đặc trưng của giới tính nữ (phát triển vú, xuất hiện kinh nguyệt...) DEHP đã được ghi nhận có tác dụng như một xenoestrogen.

Ta cũng cần biết, các hormon sinh dục, kể cả nam và nữ, về mặt cấu trúc hoá học, đều có phần tương tự, xuất phát từ chất đầu tiên là cholesterol. Vì vậy, xenoestrogen không chỉ ảnh hưởng đến estrogen mà còn ảnh hưởng đến các hormon khác và DEHP được xem là chất làm rối loạn hormon giới tính nói chung, tức cũng có ảnh hưởng đến hormon nam giới. Hiện người ta không chỉ cảnh giác với các dẫn chất phthalates bị nhiễm trong thực phẩm mà còn lo ngại về các vật dụng sinh hoạt hàng ngày có chứa các chất gây nguy hại này. Cũng vì tác hại của dẫn chất phthalates nên hiện nghị viện châu Âu không cho phép dùng DBP và DEHP trong đồ chơi trẻ em và cả trong mỹ phẩm.

Cảnh giác, không sử dụng các loại thực phẩm chứa DEHP là rất cần thiết. Nhưng bên cạnh đó cũng nên dùng cẩn thận các sản phẩm nhựa dẻo như PVC vì có thể chứa các dẫn chất phthalates. Không nên chế biến thức ăn quá nóng trong các tô chén, bao bì bằng nhựa mà thay bằng vật đựng bằng sứ (nhiệt độ quá nóng các phthalates dễ thôi ra). Dùng lá chuối hoặc giấy làm bao bì thay vì dùng bao bì nhựa, plastic...

Tiêu chuẩn nồng độ

           Giới hạn cho phép tiếp xúc qua da của DEHP là 0.1% theo qui định trong phụ lục Annex XII mục 43 của bộ tiêu chuẩn REACH regulation (EC) No. 1907/2006; hoặc CA Prop 65, thử nghiệm theo phương pháp EN 1811; EN 12472: 2005, trong nước uống là 6 ppb.và trong không khí là là 5 mg/m3.

Thay cho lời kết

Tóm lại DEHP có tồn tại trong tất cả các sản phẩm xung quanh ta, những đồ vật , thực phẩm, thậm chí không khí mà ta tiếp xúc , sử dụng, ăn uống hàng ngày và nó chỉ gây nguy hại có nguy cơ gây ung thư nếu nồng độ vượt mức cho phép. Tốt nhất, nên cho trẻ trẻ dưới ba tuổi bú sữa mẹ, dùng các thức ăn và đồ uống chế biến tự nhiên. Hạn chế không cho trẻ con ăn uống các loại sữa, nước, thực phẩm đóng chai, chế biến không có nguồn gốc rõ ràng và không đạt các tiêu chuẩn kiểm định quốc tế.

Khoái Lạc Vương

Sưu tầm và viết riêng cho Thực Phẩm Tin Cậy (http://thucphamtincay.vn/thuc-pham-tin-cay/131)

Tham khảo:

- SRSL: Skechers Restrict Subtances Policy, version 2010-2011

- CPSIA: Consumer Product Safety Improvement Act of 2008

- CA pro 65: California Proposition 65 (1986)

- REACH – EU: (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemical substances 1 Jun 2007)

- Một số tin trên báo đài gần đây liên quan đến chất DEHP.